HONGKONG (NV) .- Bắc Kinh đe dọa Hà Nội không được bắt chước Philippines kiện Trung Quốc ra Tòa án quốc tế về Luật Biển trong cuộc tranh chấp chủ quyền biển đảo Biển Đông.
Tàu Trung quốc tập trận bắn hỏa tiễn chống tàu ngầm trên Biển Đông. (Hình: Chinamil)
Hãng thông tấn Reuters thuật lại lời ông Carl Thayer, một chuyên viên về các vấn đề Việt Nam của Học Viện Quốc Phòng Hoàng Gia Úc, tiết lộ như vậy trong bài viết của ký giả Greg Torode. Ông cho hay một số viên chức của nhà cầm quyền cho ông biết trong cuộc gặp mặt riêng tư.
Theo bản tin trên, ông Thayer cho biết các viên chức của nhà cầm quyền CSVN nói với ông là các lời cảnh cáo đó do ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị mang đến khi ông ta tới Hà Nội hồi Tháng 9 năm ngoái.
Thật ra, có thể ông Carl Thayer khi trả lời phỏng vấn đã không nhớ chính xác thời điểm Vương Nghị đến Hà Nội. Sau khi tới một số nước ASEAN khác, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đến Hà Nội từ ngày 4 đến 8/8/2014. Dịp này, ông ta gặp Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh trước rồi sau đó gặp cả bộ ba Nguyễn Phú Trọng (Tổng bí thư đảng), Trương Tấn Sang (Chủ tịch nước) và Nguyễn Tấn Dũng (Thủ tướng).
Đến cuối tháng, ngày 29/8/2013 thì ông Phạm Bình Minh lại gặp Vương Nghị ở Bắc Kinh, chuẩn bị cho cuộc thăm viếng của Nguyễn Tấn Dũng đến Trung Quốc nhân có một hội chợ thương mại quốc tế mấy ngày sau. Ngày cuối năm dương lịch 2013 thì Thông Tấn Xã Việt Nam (TTXVN) đưa tin hai ông ngoại trưởng gọi điện thoại “chúc mừng năm mới” lẫn nhau.
Nhiều phần, lời cảnh cáo của Vương Nghị diễn ra khi ông ta đến Hà Nội đầu Tháng Tám. Theo bản tin Reuters, ông Carl Thayer cho rằng cho đến thời điểm này “Việt Nam vẫn kháng cự lại áp lực và rõ ràng giữ quyền đưa ra các biện pháp nếu thấy lợi ích quốc gia bị nguy ngập.”
Nếu không có lời tiết lộ của ông Thayer, người ta không biết cái điểm mấu chốt của Vương Nghị, đại diện Bắc Kinh, khi đến Hà Nội là cái gì.
TTXVN ngày 5/8/2013 ca ngợi cuộc họp giữa ngoại trưởng Phạm Bình Minh và ngoại trưởng Trung quốc Vương Nghị là “Trong bầu không khí hữu nghị và thẳng thắn, hai bên đã trao đổi ý kiến sâu rộng về quan hệ hai nước, trong đó có các biện pháp nhằm thúc đẩy thực hiện các thỏa thuận đạt được giữa hai nước thời gian qua, nhất là thực hiện Chương trình hành động triển khai quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc. Hai bên cũng đã thảo luận về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.”
Đi vào chi tiết, TTXVN tường thuật hai ngoại trưởng thảo luận rất “hữu nghị” về vấn đề tranh chấp Biển Đông là “hai bên khẳng định giải quyết mọi bất đồng thông qua đàm phán hòa bình, hữu nghị, xử lý thỏa đáng các vấn đề nảy sinh với thái độ xây dựng, không để các vấn đề này ảnh hưởng đến quan hệ hợp tác hữu nghị Việt-Trung cũng như hòa bình, ổn định tại Biển Đông”.
Kết luận bản tin, TTXVN viết “Hai bên đánh giá hợp tác giữa hai Bộ Ngoại giao ngày càng hiệu quả và nhất trí tăng cường hơn nữa sự hợp tác, phối hợp giữa hai bên trong thời gian tới.”
Khi bị báo chí ngoại quốc đặt câu hỏi, Lương Thanh Nghị (khi đó là phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao CSVN) tránh né trả lời trực tiếp mà chỉ nói rằng Hà Nội theo dõi rất sát vụ Philippines kiện Trung Quốc. Khi họ hỏi là khi nào thì Việt Nam tham gia vụ kiện, ông Nghị nêu những lần lên tiếng trước đây nói Việt Nam sẽ sử dụng “tất cả các biện pháp cần thiết, thích nghi và hòa bình” để bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia.
Một số viên chức khác của Hà Nội thì thú nhận rằng Việt Nam khó tham gia vụ kiện vì mối quan hệ phức tạp giữa Hà Nội và Bắc Kinh.
Tàu đánh cá của ngư dân Việt Nam bị tàu tuần Trung quốc bắn cháy khi hoạt động gần quần đảo Hoàng Sa hồi Tháng Ba 2013. (Hình: Đất Việt)
Hồi tuần trước, tổng thống Philippines Benigno Aquino nói trên tờ New York Times, so sánh hành động Trung quốc ỷ nước lớn quân sự hùng mạnh đã liên tiếp có các hành động lộ rõ chủ trương đe dọa các nước láng diềng trong cuộc tranh chấp Biển Đông. Ông so sánh hành động hiện nay của Trung quốc cũng tương tự như hành động của Hitler hồi năm 1938 khi đòi nước láng diềng Tiệp Khắc phải nhường vùng đất Sudetenland nếu không muốn chiến tranh.
Ông Aquino kêu gọi thế giới hậu thuẫn cho Philippines chống lại hành động bá quyền bành trướng của Trung Quốc cũng như kêu gọi các nước ASEAN khác hợp tác với họ bằng biện pháp pháp lý, tức là cùng tham gia vụ kiện ở Liên Hiệp Quốc.
Trung Quốc ngang nhiên vẽ bản đồ Biển Đông với 9 vạch dài, lấn sâu vào các vùng đặc quyền kinh tế của các nước ASEAN, rồi tuyên bố chủ quyền. Ước lượng toàn khu vực nằm trong 9 vạch đó (giống hình Lưỡi Bò) chiếm hơnn 80% Biển Đông, trùm luôn các các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam và khu vực Macclesfield Bank mà Philippines tuyên bố chủ quyền.
Tuần trước, khi ra điều trần ở Quốc hội, ông Daniel Russel, Phụ tá Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á-Thái Bình Dương, đả kích cái “Lưỡi Bò” của Bắc Kinh là vô lý, càng ngày càng gây căng thẳng và trong nguy cơ dẫn đến xung đột.
Theo ông, dựa trên Công Ước Quốc Tế về Luật Biển (UNCLOS) những lời tuyên bố chủ quyền trên biển phải dựa vào các đường cơ sở của đất liền. Hiểu như vậy, lời tuyên bố của Bắc Kinh hoàn toàn vô giá trị. Chính vì vậy, Bắc Kinh đã từ chối tới cơ quan UNCLOS để đối đầu với Philippines trong vụ kiện.
Không dọa được Manila, Bắc Kinh cho Vương Nghị tới Việt Nam đe dọa vì biết Hà Nội tùy thuộc vào cái dù ở phương bắc để tồn tại. Nhiều lần, báo chí Trung Quốc đe dọa công khai từ đánh Việt Nam đến dùng áp lực kinh tế vì phần lớn nguyên vật liệu chế biến sản phẩm xuất cảng của Việt Nam đều do Trung Quốc cung cấp.
Những lời lẽ đẹp đẽ trong các bản tin TTXVN khi lãnh tụ hai nước Việt Nam và Trung quốc gặp nhau thường không cho người dân biết sự thật cái gì đã diễn ra. (TN)
