Fb Xã Đoài Choa - Chiếc xe nhào lộn trên mặt đường lầy lội vì liên tiếp rơi xuống hai, ba ổ voi to tướng. Khốn thân khổ chủ ngơ ngác nhìn về gánh hàng hoa. Xanh, đỏ, tím, vàng, muôn sắc thắm rơi vãi. Cánh tay nhầy nhụa đất và máu, đầu xiêu vẹo, người phụ nữ sụp hẳn xuống. Dân đi đường hò nhau dựng lại chiếc xe Dream Tàu cà tàng. Những bó hoa lượm vội trơ cuống trong bàn tay hao gầy, khắc khổ của chị. Đôi mắt buồn thăm thẳm, toàn bộ vốn liếng đi tong. Phía sau chị, những chiếc xe ben, xe tải nặng trĩu đang trì trật, luồn lách qua từng rãnh nước đọng bắn tung tóe hai bên...
Sống chết mặc bay
Hình ảnh đau lòng trên đập vào mắt chúng tôi trong một lần lưu thông về Xã Đoài. Đáng tiếc thay đó là chuyện thường ngày trên tuyến huyết mạch nối Tòa Giám mục với quốc lộ 1A. Sau gần hai năm thi công, tuyến đường này vẫn dang dở, xứng đáng với danh hiệu "hành lộ nan" mà du khách xầm xì mỗi khi có dịp về thăm Tòa Giám mục.
Với trên 3km chiều dài, đường Quán Hành – Xã Đoài được coi là tuyến giao thông cửa ngõ dẫn về giáo đô. Mỗi dịp lễ lớn, hàng vạn khách hành hương từ ba tỉnh Nghệ An – Hà Tĩnh – Quảng Bình và khách quan quốc tế nô nức kéo về.
Trên hết và trước hết, đó là hành lang lưu thông nối các xã bắc Hưng Nguyên, tây Nghi Lộc với thị trấn Quán Hành, thành phố Vinh, thị xã Cửa Lò và các huyện phía nam. Lượng lưu thông ước tính hàng ngàn lượt người/ngày chưa kể các ngày cao điểm.
Với tầm quan trọng như vậy, cùng với xu thế xây dựng nông thôn mới, yêu cầu mở rộng tuyến đường trở nên cấp bách. Ai cũng mừng trước sự kiện UBND huyện Nghi Lộc quyết định khởi công nâng cấp tuyến đường liên huyện nói trên vào thời điểm 22/11/2012.
Nếu chuyện dừng ở đó thì chẳng có gì để bàn. Khốn nỗi sau gần hai năm thi công, công trình xem ra xuống cấp, tồi tệ hơn trước và gây ra biết bao hậu quả nghiêm trọng. Hàng trăm lượt xe trọng tải lớn di chuyển đã băm nát tuyến đường.
Hiểm họa giao thông rình rập từng giờ, từng phút trên tuyến đường "hành dân". Không biết bao nhiêu vụ tai nạn có thể kể tên xảy ra cướp đi tính mạng, tài sản người dân. Bình thường vào ngày nóng, nhà cửa hai bên đóng kín bằng các loại vải, bạt, dù nhưng bụi bặm vẫn len lỏi bay vào phủ kín khu vực phía sau. Người dân phải dùng đá và vật dụng khác rải bên đường để cảnh báo người tham gia giao thông chạy chậm lại đỡ tai nạn. Mùa mưa, nước xăm xắp tràn vào nhà dân.
Không khí ô nhiễm ngột ngạt, tiềm ẩn nguy cơ tật bệnh khó lường. Theo thống kê sơ bộ, đã có hàng chục người khỏe mạnh bỗng nhiên đổ bệnh nan y liên quan đường hô hấp như ung thư phổi, viêm phế quản, viêm xoang, phổi tắc nghẽn mãn tính … trong thời gian gần đây.
Đáng ngại là thái độ tắc trách của những người có trách nhiệm ở tỉnh, huyện. Trong bản kiến nghị ngày 17/7/2014 của hàng trăm hộ dân ven đường Xã Đoài bức xúc đề cập: Việc ô nhiễm này các cấp chính quyền, chủ đầu tư và nhà thầu biết rất rõ nhưng chẳng hề quan tâm đến người dân, ít ra đường chưa làm được thì vài ba ngày cũng phải tưới nước ra đường để còn đỡ ô nhiễm, đàng này không hề động tĩnh để dân chết mặc dân.
Thiếu vốn hay trò "dằn mặt"?
Sự kiện hai năm chưa làm xong tuyến đường gây nên luồng dư luận phẫn nộ trong một bộ phận đông đảo người dân địa phương, kể cả cán bộ chính quyền cấp cơ sở xã Nghi Diên và 14 xóm.
Khi liên hệ với một vị cán bộ thân tín không tiện nêu tên, ông đề cập nhiều nguyên nhân. Một trong số nguyên nhân chủ yếu là để dằn mặt vụ Mỹ Yên xảy ra ngày 4/9/2014. Kể từ thời điểm đó, các nhà thầu được lệnh triển khai cách dè dặt, cầm chừng, vừa làm vừa chơi hoặc là cố tình chơi xỏ như hiện trạng nham nhở góc ngã tư Tòa Giám Mục.
Người ta còn nhớ, vấn đề đường vào Xã Đoài từng được báo đài nhà nước đề cập như một “ân huệ” của tỉnh dành cho hơn 514.000 tín hữu giáo phận Vinh.
Nguyên văn đoạn trích đăng trên cơ quan ngôn luận của Tỉnh ủy Nghệ An như sau: "Sáng qua (4/9), Thánh lễ tấn phong tân Giám mục phụ tá Phêrô Nguyễn Văn Viên tại Tòa Giám mục Giáo phận Vinh diễn ra trong không khí an lành, trật tự. Niềm vui như được nhân lên khi trong dịp này cấp ủy, chính quyền địa phương đã quan tâm gấp rút hoàn thành việc xây dựng con đường khang trang, sạch đẹp nối từ Quốc lộ 1A tới trung tâm Tòa Giám mục để tạo điều kiện thuận lợi cho bà con về dự lễ…" (Trích "Giáo xứ Mỹ Yên: Ngày vui không trọn", tác giả: Nhóm Phóng viên, báo Nghệ An, số ra 5/9/2013).
Quả thật, với cơ chế “xin cho”, họ ngầm coi đó là điều chính quyền ban phát, hoặc là đổi chác nhằm tìm kiếm sự "ngoan ngoãn" của người dân. Nên biết, công an tỉnh Nghệ An có thời rùm beng thực hiện đề án "quái thai" mang tên "ba yên, ba giảm" trong đó có "yên vùng giáo".
Thêm một lần nữa, cần khẳng định điều chắc chắn rằng: Giao thông là một phần phúc lợi người dân xứng đáng và phải được hưởng. Sưu cao thuế nặng có chăng cũng phải ưu tiên xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ Quốc chứ không phải để rơi vào túi tham quan.
Khi phát ngôn những lời lẽ vô liêm ngay chính cơ quan ngôn luận của mình, phải chăng chính quyền tỉnh Nghệ An đã và đang tự vả vào mặt mình khi biến cuộc sống thanh bình của hàng chục ngàn dân trở nên lộn xộn đầy tai hại.
Ai đó đã từng phát biểu rằng: “Mất tiền bạc là mất một phần, mất danh dự là mất một nửa, mất niềm tin là mất tất cả”. Đã gần hai năm trôi qua, thực sự người nào có lương tri, không kể lương giáo có dịp ghé qua Xã Đoài đều không khỏi chạnh lòng. Kể từ đó, chút niềm tin ít ỏi của bần dân cũng rơi thẳm theo làn gió bụi bay đi.
Một lần nữa, người ta đặt ra câu hỏi: Phải chăng đây là đường dẫn về Xã Đoài nên mới thi công chậm chạp và bỏ bê đến vậy? Vấn đề này xin gửi đến lãnh đạo các cấp xứ Nghệ đang đau đầu với sự phá sản của "ba giảm, ba yên".
